Iwona Gugałka
Content Expert
Jakość powietrza i tematy związane z monitorowaniem poziomu zanieczyszczeń atmosferycznych stale pojawiają się w Internecie, prasie i telewizji. Na co dzień widzimy kolorowe tabelki i alerty sygnalizujące niebezpieczne dla zdrowia przekroczenia poziomów różnych substancji. Mało kto jednak orientuje się, co dokładnie oznaczają poziomy „pomarańczowe” czy „czerwone” i jak na nasze zdrowie wpływa przebywanie w strefach oznaczonych tymi kolorami. W artykule znajdziesz kluczowe dane na ten temat – czym jest AQI, jak jest mierzone a także kilka słów o normach polskich, amerykańskich i chińskich.
Indeks Jakości powietrza (ang. Air Quality Index) to wskaźniki, które są wykorzystywane do oceny jakości powietrza. Określa się je na podstawie pomiarów lub prognoz stężeń konkretnych zanieczyszczeń. Wartości pomiarów określane są w skali od 0 do 500, gdzie im wyższy wskaźnik, tym powietrze bardziej zanieczyszczone powietrze występuje na danym obszarze.
Najczęściej brane są pod uwagę substancje tj.:
Badania jakości powietrza wykonywane są w sposób ciągły lub okresowy a do samej oceny jakości powietrza wykorzystywane są zaawansowane metody matematyczne. Dane zebrane podczas pomiarów są analizowane i porównywane z obowiązującymi poziomami odniesienia.
Warto wiedzieć, że nie obowiązuje jeden wspólny dla wszystkich krajów indeks jakości powietrza – zarówno sposób pomiaru jak i normy różnią w zależności od regionu. Najczęściej stosuje się amerykańskie i chińskie normy. Choć mają one podobne założenia w odniesieniu do skrajnie wysokich poziomów przekroczeń, przy poziomach niższych norma chińska jest znacznie mniej restrykcyjna. Wynika to ogólnego stopnia zanieczyszczenia powietrza w tej części Azji, dlatego też zaleca się, aby w krajach europejskich sugerować się normami amerykańskimi lub europejskimi, które są bliższe wytycznym WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) w tym zakresie.
GIOŚ (Główny Inspektorat Ochrony Środowiska) opracował dostosowany do naszych warunków Polski Indeks Jakości Powietrza. W jego ramach ustalono sześć przedziałów „klas jakości powietrza” na podstawie których można określić jakie powietrze wdychamy w danej lokalizacji. Ocena jakości powietrza w Polsce polega na monitoringu i corocznym pomiarze zanieczyszczeń powietrza w zakresie występowania 12 substancji:
Na stronie www GIOŚ można sprawdzić dokładne dane i mapę.
Nasza 6-stopniowa skala uwzględnia przedziały wartości, które wyznaczają dany poziom a także określa jaki wpływ na zdrowie ma wdychanie powietrza zaklasyfikowanego w każdym z 6 poziomów.
Jakość powietrza | Wskaźniki | Opis |
bardzo dobra | 0-50 | Powietrze jest czyste i nie ma żadnego zagrożenia dla zdrowia podczas wykonywania jakichkolwiek aktywności na zewnątrz. |
dobra | 51-100 | Stopień czystości powietrza jest zadowalający i nie stwarza on zagrożenia dla zdrowia lub ryzyko jest marginalne. Nie ma przeciwwskazań do aktywności na zewnątrz. |
umiarkowana | 101-150 | Ten poziom zanieczyszczenia powietrza może stanowić zagrożenie dla zdrowia, jednak tylko osób szczególnie wrażliwych (grupy tj: małe dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze, dzieci itp.). Zaleca się częściowe ograniczenie aktywności na wolnym powietrzu. |
dostateczna | 151-200 | Zanieczyszczenie stanowi zagrożenie dla zdrowia, szczególnie osób z wymienionych wcześniej grup, dlatego aktywność na zewnątrz powinna zostać zdecydowanie ograniczona ? szczególnie jeśli powoduje ona intensywny wysiłek fizyczny. |
zła | 201-300 | Stopień zanieczyszczenia jest tak duży, że osoby nie będące w grupie ryzyka powinny skrócić do minimum aktywność fizyczną na świeżym powietrzu a dzieci, osoby starsze czy chorujące przewlekle od strony układu oddechowego powinny unikać spędzania czasu na wolnym powietrzu. |
bardzo zła | >300 | Ilość substancji w powietrzu powoduje problemy ze zdrowiem, dlatego każdy powinien ograniczyć przebywanie na wolnym powietrzu do niezbędnych wyjść. Długotrwałe oddychanie powietrzem może prowadzić do zaburzeń ze strony układu oddechowego, sercowo-naczyniowego oraz immunologicznego. |
Tab.2 – Polska Skala Jakości powietrza
Wszelkie obowiązujące normy i skale jakości oraz coraz szerszy wachlarz usług monitoringu jakości powietrza pomagają budować świadomość o skali problemu oraz wprowadzać działania prośrodowiskowe poprawiające sytuację. Narzędzia GIOŚ dostarczają dane, na podstawie których można określić kiedy lepiej zostać w domu, aby uniknąć negatywnych skutków zdrowotnych. AQI to cenne źródło wiedzy, które podpowie kiedy czeka nas bezpieczny spacer czy trening a kiedy lepiej zrezygnować z aktywności na zewnątrz.
Głowica pomiarowa AirDron oraz mobilna stacja diagnostyczna Smogobus od SoftBlue to kolejne rozwiązania wspierające walkę ze smogiem. Aby dowiedzieć się więcej o badaniu jakości powietrza skontaktuj się z nami!
System do monitorowania, badania jakości powietrza, usługi badania pyłów zawieszonych w powietrzu lub badanie dymu z komina Zadzwoń lub napisz do nas!
Tel: +48 663 522 491
E-mail: pmatczak@softblue.pl